W Polsce ostatecznie zapanował kryzys – wiemy już, że zbliżyliśmy się do poziomu ówczesnej Grecji, która podobno była w stanie katastrofalnym. Musimy zatem umieć oszczędzić jak się da np. korzystając z usług specjalisty, zamiast chodzić po nie sprawdzonych placówkach i poprawiać co chwilę coś, a jak wiadomo największe wydatki to te związane z budową i wyposażeniem naszego domu. W jaki sposób możemy zaoszczędzić? Wznosząc dom zrobiony z materiałów energooszczędnych – pytanie jednak, które możemy przy tym wybrać. Zastanówmy się nad wyborem materiałów, których użyjemy do zbudowania ścian energooszczędnych oraz nad tym, w jakiś sposób funkcjonują takie domostwa.
Domy niskoenergetyczne muszą przede wszystkim posiadać dobą izolację przegród zewnętrznych oraz okna, które charakteryzują się niskim współczynnikiem przenikania ciepła. Dlatego też musimy skupić się tutaj na tych miejscach, które przez wzgląd na swoją budowę mogą stanowić przerwanie ciągłości izolacji ciepłej. Przez wzgląd na to mogą się tam zrobić tak zwane mostki termiczne. Z tego powodu nie mamy możliwości zastosowania w takich miejscach okien połaciowych. Są pewne zasady, jakich musimy przestrzegać podczas budowy domów energooszczędnych. Przyjrzyjmy się powierzchni przegród zewnętrznych: musi być ona zdecydowanie niższa w stosunku do kubatury budynku (co jest jedną z różnic pomiędzy domem energooszczędnym a tradycyjnym). Każde pomieszczenie musi być umiejscowione w taki sposób, ażeby było ono w jak największym stopniu narażone na działanie promieni słonecznych. Dzięki temu mogą być one ogrzewane ciepłem pochodzącym ze słońca, a my będziemy mogli ograniczyć w nich również używanie sztucznego światła. Jeśli chodzi o wentylację: stosujemy tylko i wyłącznie mechaniczną z rekuperacją tak, by można było korzystać z ciepła znajdującego się w powietrzu które jest usuwane na zewnątrz.
Na samym końcu przyjrzymy się technologiom. Domy energooszczędne obfitują w różnorodne technologie, umożliwiające nam zachowanie sporej ilości gotówki w portfelu. Używa się tutaj kolektorów słonecznych, pomp ciepła, rekuperatorów, gruntowych wymienników ciepła. Dzięki tym ostatnim mamy możliwość korzystania ze źródeł ciepła, które są odnawialne – pozyskujemy z nich energię termalną. Nie możemy również nie wspomnieć o akumulatorach ciepła, które znajdują tutaj naprawdę szerokie zastosowanie. Ktoś mógłby powiedzieć, że to wszystko nie ma żadnego znaczenia. Tymczasem jest wręcz przeciwnie. Wystarczy, że przyjrzymy się statystykom. Co zobaczymy? Jeżeli mamy do czynienia z omawianym przez nas, oszczędnym domem, to zapotrzebowanie w nim na ciepło wynosi od 30 do 60kWh. Tymczasem, jeżeli przyjrzymy się budynkom tradycyjnym, to zobaczymy istotną różnicę – one z kolei potrzebują aż 90-120 kWh.
Dom oszczędzający energię to konstrukcja zaprojektowana i zbudowana w taki sposób, aby minimalizować zużycie energii przy jednoczesnym zapewnieniu komfortu mieszkańcom. Tego rodzaju domy wykorzystują zaawansowane technologie budowlane, nowoczesne systemy zarządzania energią oraz ekologiczne materiały, aby zmniejszyć wpływ na środowisko naturalne. Poniżej znajduje się szczegółowy opis kluczowych elementów, które składają się na dom oszczędzający energię.
Projektowanie i orientacja budynku
Efektywne projektowanie domu oszczędzającego energię rozpoczyna się od właściwej orientacji budynku względem stron świata. Kluczowe aspekty to:
- Orientacja południowa:
- Maksymalizacja zysków ciepła słonecznego poprzez umieszczenie największych przeszkleń od strony południowej.
- Redukcja przeszkleń od strony północnej, aby zminimalizować straty ciepła.
- Kompaktowa forma budynku:
- Projektowanie budynków o zwartej bryle, aby zmniejszyć powierzchnię ścian zewnętrznych i tym samym ograniczyć straty ciepła.
Izolacja termiczna
Doskonała izolacja termiczna jest podstawą domu oszczędzającego energię. Obejmuje ona:
- Izolacja ścian, dachu i podłogi:
- Stosowanie materiałów o niskim współczynniku przewodzenia ciepła (λ), takich jak wełna mineralna, styropian, czy piana poliuretanowa.
- Grubość izolacji dobrana zgodnie z wymaganiami standardów energetycznych, np. standardu pasywnego.
- Eliminacja mostków termicznych:
- Zapewnienie ciągłości izolacji w miejscach szczególnie narażonych na mostki cieplne, takich jak połączenia ścian z dachem, fundamenty czy otwory okienne.
Okna i drzwi
Wysokiej jakości okna i drzwi są kluczowe dla minimalizacji strat ciepła:
- Okna o niskim współczynniku przenikania ciepła (Uw):
- Stosowanie okien z potrójnym oszkleniem oraz ramami o wysokiej izolacyjności termicznej, co pozwala na redukcję strat ciepła.
- Użycie okien z ciepłą ramką dystansową (warm edge) w celu minimalizacji mostków cieplnych na krawędziach szyby.
- Drzwi zewnętrzne o wysokiej izolacyjności:
- Wybór drzwi z rdzeniem izolacyjnym oraz uszczelkami zapewniającymi szczelność i minimalizację infiltracji powietrza.
Systemy ogrzewania i chłodzenia
Efektywne systemy ogrzewania i chłodzenia są kluczowe dla zapewnienia komfortu termicznego przy minimalnym zużyciu energii:
- Pompy ciepła:
- Zastosowanie powietrznych, gruntowych lub wodnych pomp ciepła do ogrzewania pomieszczeń i ciepłej wody użytkowej, co pozwala na znaczną redukcję zużycia energii w porównaniu do tradycyjnych systemów grzewczych.
- Ogrzewanie podłogowe:
- Systemy ogrzewania podłogowego działające na niskiej temperaturze, które są bardziej efektywne energetycznie niż tradycyjne grzejniki.
- Chłodzenie pasywne:
- Wykorzystanie naturalnej wentylacji, zasłon, żaluzji zewnętrznych oraz okien o niskim współczynniku przenikania ciepła do kontrolowania przegrzewania wnętrz latem.
Wentylacja z odzyskiem ciepła
Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła (rekuperacja) jest niezbędna do zapewnienia odpowiedniej jakości powietrza wewnątrz budynku przy minimalnych stratach energii:
- Rekuperatory:
- Stosowanie urządzeń rekuperacyjnych, które odzyskują ciepło z powietrza wywiewanego i przekazują je do powietrza nawiewanego, co znacząco obniża koszty ogrzewania.
Systemy zarządzania energią
Inteligentne systemy zarządzania energią pozwalają na optymalizację zużycia energii w domu:
- Automatyka budynkowa (BMS):
- Wykorzystanie systemów automatyki do zarządzania ogrzewaniem, oświetleniem, wentylacją oraz innymi systemami, aby zapewnić maksymalną efektywność energetyczną.
- Panele fotowoltaiczne:
- Instalacja paneli fotowoltaicznych na dachu budynku w celu produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, co zmniejsza zależność od zewnętrznych dostawców energii.
Materiały budowlane
Wybór odpowiednich materiałów budowlanych ma znaczenie zarówno dla oszczędności energii, jak i dla wpływu na środowisko:
- Materiały o niskim śladzie węglowym:
- Wybieranie materiałów o niskim śladzie węglowym, takich jak drewno certyfikowane FSC, bloczki silikatowe, czy izolacje z naturalnych włókien.
- Lokalne materiały:
- Korzystanie z lokalnie dostępnych materiałów, co zmniejsza emisję CO2 związaną z transportem.
Podsumowanie
Dom oszczędzający energię to kompleksowe podejście do projektowania, budowy i eksploatacji budynku, które obejmuje szeroki zakres technologii i strategii mających na celu minimalizację zużycia energii oraz ochronę środowiska. Kluczowe elementy tego rodzaju budynku to odpowiednia orientacja względem stron świata, zaawansowana izolacja termiczna, wysokiej jakości okna i drzwi, efektywne systemy ogrzewania i chłodzenia, wentylacja z odzyskiem ciepła, inteligentne systemy zarządzania energią oraz wybór ekologicznych materiałów budowlanych. Dzięki zastosowaniu tych technologii i strategii, dom oszczędzający energię nie tylko zmniejsza koszty eksploatacji, ale także przyczynia się do ochrony środowiska naturalnego, stanowiąc przykład zrównoważonego budownictwa przyszłości.
